استراتژی بازاریابی شبکه های اجتماعی در سالهای اخیر توجه افراد بسیاری را به خود جلب کرده است. با رواج شبکههای اجتماعی در جامعه، اغلب صاحبان مشاغل و کسبوکارها نسبت به معرفی برندشان در قالب این رسانههای پرقدرت علاقهمند شدهاند. اما باید بدانیم که موفقیت در حوزهٔ سوشال مدیا مارکتینگ، مستلزم تدوین استراتژی درست است. در این مطلب، ۵ مرحلهٔ تدوین استراتژی بازاریابی در شبکه های اجتماعی معرفی شده و نکات مهم در هر مرحله ارائه خواهد شد. در بخش پایانی، ابزارهای مفید و کاربردی برای فعالیت های بازاریابی شبکه های اجتماعی معرفی شدهاند.
مخاطبان این مطلب، استراتژیستهای محتوا هستند که قصد تدوین استراتژی بازاریابی در شبکه های اجتماعی برای صاحبان مشاغل و کسبوکارها را دارند. با این حال، شما میتوانید با حذف بعضی مراحل، از این نکات برای بازاریابی کسبوکار شخصی خودتان بهره بگیرید.
بازاریابی شبکه های اجتماعی چیست؟
در یک بیان ساده، بازاریابی شبکه اجتماعی یا سوشال مدیا مارکتینگ (Social Media Marketing) به معنی معرفی برند شما در قالب شبکههای اجتماعی است. بدین ترتیب شما میتوانید دایرهٔ مشتریان خود را تا حد زیادی وسعت بخشیده و محصولات و خدمات خود را در حوزهٔ وسیعتری عرضه کنید. البته فعالیت های بازاریابی شبکه های اجتماعی، چیزی فراتر از معرفی خدمات، کالاها و محصولات شماست. شما باید بتوانید به نحوی مؤثر با کاربران ارتباط برقرار کرده و بخشی نیازهای آنان را از طریق فعالیت در این پلتفرمها برطرف سازید. در معرفی مراحل مختلف تدوین استراتژی موفق بازاریابی شبکه های اجتماعی، با جزئيات بیشتری به این موضوع خواهیم پرداخت.
انواع بازاریابی شبکه های اجتماعی
پلتفرمها و رویکردهای متنوعی برای سوشال مدیا مارکتینگ وجود دارند و یکی از اقدامات مهم تدوین استراتژی محتوا، انتخاب محیط مناسب جهت فعالیت است. در حال حاضر شبکههای اجتماعی اینستاگرام، توییتر، و یوتیوب را میتوان محبوبترین شبکههای اجتماعی در میان کاربران ایرانی دانست. در کنار این گزینهها لینکدین، فیسبوک، پینترست و اسنپچت نیز میتوانند برای برخی کسبوکارها کاربردی باشند.
فارغ از اینکه از چه بستری برای تولید محتوا و سوشال مدیا مارکتینگ بهره میگیرید، ۳ رویکرد کلی در بازاریابی شبکه های اجتماعی وجود دارند. در ادامه به معرفی مختصر انواع بازاریابی شبکه های اجتماعی میپردازیم.
شبکهسازی:
در این رویکرد، هدف شما تنها برقراری ارتباط مستقیم با مشتریان است. پاسخگویی به سؤالات، پرسیدن نظرات در مورد محصولات و انتشار نظرات آنان برای سایر کاربران، میتواند به ایجاد اعتماد و افزایش وفاداری مشتریان کمک کند.
ارائه محتوای کاربردی:
در این رویکرد، شما با تولید محتوای جذاب و کاربردی توجه مخاطبان را جلب کرده و سپس از طریق تبلیغات، شانس خود برای جذب مشتری را افزایش میدهید.
جذب حداکثری:
برای برخی کسبوکارها، تنها افزایش میزان دنبال کنندگان و ایجاد ترافیک مهم و تأثیرگذار است. در این گونه موارد، تولید محتواهای جالب و سرگرم کننده مورد توجه قرار میگیرد.
برخی افراد تصور میکنند برای بالا بردن شانس موفقیت در بازاریابی شبکه های اجتماعی، لازم است در تمامی پلتفرمها حضور داشته باشند. در سالهای گذشته این روش یک راهبرد کارآمد برای جذب حداکثری مخاطبان محسوب میشد. اما در حال حاضر، رقابت در هر یک از شبکه های اجتماعی بسیار فشرده است.
هر کدام از پلتفرمها، الگوریتمهای سختگیرانهای برای معرفی محتوای شما به مخاطبان دارند. بنابراین حضور متوسط در چند شبکه اجتماعی نمیتواند موفقیت شما را تضمین کند و احتمالاً منجر به اتلاف سرمایه و انرژی خواهد شد. برای انتخاب پلتفرم مناسب، میتوانید از تحلیل مخاطب و مطالعهٔ رقبا که متعاقبا شرح داده خواهد شد، کمک بگیرید.
برای افزایش شانس موفقیت در بازاریابی شبکه های اجتماعی، بهتر است در ابتدای مسیر در یکی از پلتفرمها فعالیت حداکثری و حضور پررنگ داشته باشید. پس از تثبیت موقعیت در یکی از پلتفرمها، خواهید توانست تا حدی در سایر رسانه های اجتماعی نیز نفوذ کنید.
صفر تا ۱۰۰ استراتژی بازاریابی در شبکه های اجتماعی
شروع فعالیت های بازاریابی شبکه های اجتماعی، با تدوین استراتژی مناسب صورت میگیرد. بدون توضیح اضافه، به معرفی مراحل تدوین یک استراتژی موفق برای بازاریابی در شبکه های اجتماعی میپردازیم.
تعیین هدف بازاریابی در رسانه های اجتماعی
هدفی که برای فعالیت های بازاریابی در رسانه های اجتماعی تعیین میشود، باید در راستای هدف جامع کسبوکار باشد. بسیاری از افراد در این مرحله دچار اشتباه میشوند. به عنوان مثال، رسیدن به تعداد خاصی از فالوور و لایک در صفحهٔ اینستاگرامی نمیتواند هدف درستی در بازاریابی باشد. زیرا این اعداد هیچ کدام بیانگر میزان رشد کسبوکار نیستند. شما ممکن است تعداد زیادی دنبال کننده در شبکههای اجتماعی داشته باشید، اما بسیاری از آنها هیچ وقت به مشتریان شما تبدیل نشوند.
در مرحلهٔ هدفگذاری، بهتر است اصول عمومی هدفگذاری را رعایت کنید. در حال حاضر، روش اسمارت (SMART) یکی از رایجترین و موفقترین روشهای هدفگذاری است که به شما نیز توصیه میشود. برای این منظور هدف شما باید ۵ ویژگی مهم را دارا باشد.
- مشخص (Specific): هدف باید واضح و روشن باشد. به عنوان مثال، ممکن است به عنوان یک تولیدکنندهٔ کفش، در زمینهٔ فروش کتانی عملکرد مناسبی داشته باشید و هدف از بازاریابی در شبکههای اجتماعی، افزایش فروش کفشهای راحتی باشد. باید مشخص کنید که نتیجهٔ مورد انتظار شما از بازاریابی در شبکههای اجتماعی چیست.
- قابل اندازهگیری (Measurable): تعیین تعداد فروش صورت گرفته در بستر شبکههای اجتماعی، میتواند یک مثال از هدف قابل اندازهگیری باشد. اگر کسبوکار مد نظر شما ابعاد بزرگی داشته و سایت اختصاصی داشته باشد، میتوان مواردی همچون تعداد ورودی از کلیکهای شبکههای اجتماعی را به عنوان یک هدف تعیین کرد.
- قابل دستیابی (Attainable): ناگفته پیداست که رساندن تعداد فروش به یک میلیارد در مدت یک هفته برای یک کسبوکار کوچک محلی، هدفی غیرقابل دستیابی است. هدف باید در تناسب با ابعاد کسبوکار و به صورت واقعنگرانه تنظیم شده باشد.
- مرتبط (Relevant): همانطور که اشاره شد بازاریابی شبکه های اجتماعی، باید در راستای اهداف اصلی مجموعه صورت گیرد. به عنوان مثال، افزایش تعداد دنبال کنندهها در بسیاری از موارد نمیتواند هدف نهایی از فعالیت در شبکههای اجتماعی باشد. مگر آنکه رویکرد کسبوکار، از نوع «جذب حداکثری» باشد که پیش از این معرفی شد.
- زماندار (Timely): بدون داشتن چارچوب زمانی، هدف معنا ندارد. اگر فروش ۱۰۰۰ عدد محصول به عنوان هدف تعیین شده است، باید مشخص شود که زمان دستیابی به آن یک ماه است یا یک فصل یا یک سال
شناسایی مخاطب در شبکه های اجتماعی
بازاریابی شبکه های اجتماعی، فعالیتی فراتر از معرفی و تبلیغ محصولات یک کمپانی در بستر این پلتفرمهاست. برقراری تعامل با مخاطب و رفع نیازهای آنها، یک ضرورت اساسی در انواع بازاریابی شبکه های اجتماعی به حساب میآید. برای این منظور باید بدانید مخاطبان شما چه کسانی هستند، چه نیازهایی دارند و با چه نوع محتوایی ارتباط بهتری برقرار میکنند. در این مرحله دو سؤال مهم باید پاسخ داده شود.
- مشتریان و مخاطبان فعلی کسبوکار چه کسانی هستند؟
- مشتری و مخاطب هدف کسبوکار چه کسی است؟
همکاری متقابل بین صاحبان کسبوکار و استراژیست محتوا اهمیت ویژهای در شناخت مخاطب و مشتریان هدف دارد. تعیین قشر هدف توسط صاحبان مشاغل صورت میگیرد. همچنین اطلاعات لازم در مورد اینکه مشتریان فعلی مجموعه چه کسانی هستند، عموماً توسط کارفرما گردآوری شده و در اختیار استراتژیست قرار میگیرد. هر چه اطلاعات بیشتری از مخاطبان وجود داشته باشد، تعیین نوع و لحن محتوای مناسب آسانتر خواهد بود. حداقل اطلاعاتی که در مورد مشتریان باید مشخص شود، شامل موارد زیر است:
- ردهٔ سنی
- جنسیت
- شغل و تحصیلات
- محل زندگی و موقعیت جغرافیایی
تحلیل عملکرد رقبا در شبکه های اجتماعی
یکی دیگر از الزامات موفقیت در تدوین یک استراتژی بازاریابی در شبکه های اجتماعی، بررسی و تحلیل عملکرد رقبا در شبکههای اجتماعی است. شما میتوانید با تجزیه و تحلیل عملکرد رقبا، به اطلاعات کاربردی مهمی دست پیدا کنید که در ادامه به برخی از موارد اشاره میکنیم.
تعیین شبکه اجتماعی اصلی
برای انتخاب بستر مناسب جهت انجام فعالیت های بازاریابی شبکه های اجتماعی، میتوانید از نتایج مطالعهٔ رقبا بهره بگیرید. بیشتر رقبای شما در کدام رسانه اجتماعی حضور پررنگتری دارند؟ اگر بعضی از کسبوکارها در چندین پلتفرم فعالیت میکنند، کدام یک فعالتر بوده و بازخورد بیشتری از جانب کاربران دریافت میکند؟ با پاسخ دادن به این سؤالات، میتوانید از همان ابتدا، در محلی فعالیت خود را آغاز کنید که تعداد زیادی از مشتریان بالقوهٔ شما در آن حضور دارند.
الگو گرفتن از نقاط قوت رقبا
برای الگو گرفتن از نقاط قوت رقبا، لازم است ببینید که آنها در چه زمینههایی عملکرد موفق دارند و چه راهبردهایی باعث شده است تا بتوانند مشتریان زیادی از طریق فعالیت در شبکههای اجتماعی جذب کنند.